Food Stylist là người làm đẹp, “điểm phấn tô son” cho món ăn; có nhiệm vụ trang trí, bày biện, tạo ra phong cách cuốn hút cho món ăn thông qua các hình ảnh trên menu nhà hàng, trong sách hướng dẫn nấu nướng hay các chương trình quảng cáo,… để gây ấn tượng với thực khách.

Để có một sản phẩm thực sự đẹp mắt và ấn tượng, một Food Stylist chuyên nghiệp phải biết phối hợp ăn ý với nhiều bộ phận khác như Advertising Agency, Photographer, Producer,… trong việc tìm hiểu thị hiếu của khách hàng để tạo dựng “phong cách” phù hợp, đẹp mắt và hấp dẫn nhất cho món ăn.

Công việc chính của một Food Stylist là trang trí, bày biện đồ ăn thật hấp dẫn, lên ý tưởng và hướng dẫn chụp ảnh chúng để quảng bá hình ảnh, khẳng định thương hiệu cho các nhà hàng, quán ăn hoặc các công ty chuyên về ẩm thực thông qua những hình ảnh món ăn trên menu nhà hàng, trong các sách hướng dẫn nấu ăn hay các chương trình quảng cáo,… Nói một cách đơn giản hơn, Food Stylist là người chịu trách nhiệm chuẩn bị mọi thứ ở trạng thái tốt nhất sẵn sàng để món ăn lên ảnh.

Không giống như đầu bếp có căn bếp điển hình, Bartender có quầy bar quen thuộc, Food Stylist thường có địa điểm làm việc không cố định và khá linh động tùy thuộc vào từng tính chất công việc cụ thể, khi ngoài trời, trong một gian bếp, phim trường, hay một studio nào đó,… Dựa vào yêu cầu của khách hàng, tính thẩm mỹ và kỹ năng của bản thân, các Food Stylist sẽ linh hoạt và sáng tạo lựa chọn kiểu bày biện, trang trí riêng phù hợp với mỗi món ăn nhất định, món chín hẳn sẽ phải bày khác với món sống, sự kết hợp giữa đồ tươi và đồ khô, đồ ăn và đồ uống,…

Một Food Stylist chuyên nghiệp luôn lấy sự thẩm mỹ và hợp xu hướng làm kim chỉ nam cho công việc của mình. Một món ăn ngon thôi chưa đủ, ấn tượng đầu tiên về món ăn với thực khách là sự hấp dẫn bằng mắt. Vì vậy, Food Stylist không phải là công việc bạn có thể đảm nhận chỉ trong ngày một ngày hai. Dưới đây là một số yêu cầu đòi hỏi Food Stylist phải đáp ứng nếu muốn “sống” được với nghề:

• Kiến thức: muốn trở thành một Food Stylist được mọi người công nhận, bạn nhất định phải trang bị những kiến thức về ẩm thực, thời trang/ hội họa/ kiến trúc hay mỹ thuật,… để có thể nhanh chóng và dễ dàng nắm bắt thị hiếu, nhu cầu ở hiện tại, trong tương lai của thực khách để từ đó, tạo ra các món ăn/ đồ uống hấp dẫn nhất.
• Bằng cấp: một Food Stylist muốn hành nghề phải có các chứng chỉ các khóa đào tạo nghề bếp trong các trường ẩm thực; hoặc đôi khi một số Food Stylist lại có bằng cấp liên quan tới mỹ thuật hội họa, kiến trúc hay thiết kế,…
• Tính cách: để đảm đương công việc của một Food Stylist, bạn phải là người bình tĩnh, điềm đạm và vui vẻ (nhất là khi công việc yêu cầu bạn phải làm đúng yêu cầu của khách hàng trong một thời gian dài) – có kỹ năng thuyết trình, trình bày ý tưởng một cách mạch lạc, rõ ràng để đối tác hiểu được những điều bạn muốn nói – có kỹ năng xử lý vấn đề phát sinh ngay tại buổi làm việc – nhiệt tình, năng nổ và cống hiến hết mình cho buổi làm việc, cố gắng đừng than phiền.
• Các yêu cầu khác: bên cạnh các kỹ năng làm việc với đồ ăn/ thức uống, bạn cần có kiến thức về chụp ảnh, hiểu về ánh sáng, cách hướng sáng, góc máy, hiệu ứng,… giúp tăng chất lượng của hình ảnh trong và sau khi chụp; biết xây dựng một Portfolio cá nhân, chuẩn bị bộ dụng cụ Food Styling cho riêng mình và có phương tiện di chuyển,…

Ngoài công việc chuẩn bị, sắp xếp món ăn sao cho đẹp mắt, Food Stylist cần hiểu về công việc mình đang làm. Để dễ hiểu hơn bạn có thể hình dung hình quảng cáo các chi tiết dù nhỏ nhất trên hình ảnh cũng được chăm chút cẩn thận, bạn dễ cảm thấy chúng quá hoàn hảo so với thực tế, mọi đặc điểm của sản phẩm rất rõ ràng dễ dàng nhận biết có thể gọi tóm tắt: Rõ, sáng, đẹp ăn tiền. Còn về hướng tạp chí hay sách hướng dẫn nấu ăn lại tập trung vào câu chuyện truyền cảm hứng nấu ăn cho bạn nhiều hơn, tạo một không gian ấm áp bữa cơm họp mặt gia đình, hay không khí hoài niệm một chút thôn quê dân giã, bạn thích vì cả tấm hình, thích được nấu và thưởng thức chính cái hương vị mà bạn đang xem…

Do đó với các lĩnh vực khác nhau đòi hỏi Food Stylist đáp ứng các yêu cầu khác nhau:

1. Advertising & Packaging

Food Stylist thường phát triển các kỹ thuật đặc biệt để xử lý giúp thực phẩm giống sản phẩm thật, ngon mắt, tự nhiên và hoàn hảo hơn. Cách sử dụng props trang trí thường đơn giản với mục tiêu làm tôn lên và bám sát vào thông điệp của sản phẩm. Thông thường Food Stylist làm việc với advertising Agency,

Production House nhận bản mô tả công việc, hay hình minh họa từ Creative Team, khách hàng để hình dung và đóng góp ý kiến.

Đây là lĩnh vực đòi hỏi cao nhất về kỹ năng, sự tỉ mỉ vì với công nghệ hiện nay chuyện in ấn những billboard lớn, hình ảnh độ phân giải cao có thể khiến người tiêu dùng dễ dàng nhìn thấy các lỗi dù là nhỏ nhất.

2. TVC & TV Show

Đòi hỏi khá giống với lĩnh vực trên, Food Stylist làm việc thêm với Prop Master (chuyên gia về đạo cụ) và Director (đạo diễn). Tuy nhiên thử thách lớn nhất của Food Stylist là chuẩn bị 1 khối lượng thực phẩm cực lớn trong thời gian ngắn để đáp ứng được tốc độ của đoàn làm film. Bạn có thể hình dung để có một cảnh quay hoàn hảo cảnh diễn viên ăn mì, thường Food Stylist phải chuẩn bị thêm hàng chục tô mì khác để thay đổi liên tục, cảnh một bạn đang ăn kem, thì bên cạnh luôn luôn có một thùng kem hơn trăm cái để thay liền, hay phải chuẩn bị cả chục lit sữa chua để bạn diễn viên nếm thử một muỗng…

Ngoài ra, nếu để ý bạn có thể thấy thêm một số dạng như TV home shopping, Food Viral Video… về cơ bản công việc của Food Stylist vẫn như vậy nhưng yêu cầu có phần thấp hơn vì quy mô sản xuất nhỏ hơn.

3. Editorial

Có thể gọi chung cách Food Styling cho Cook Book, Magazines là Editorial Food Styling. Với dạng này Food Stylist đóng vai trò là người xây dựng concept và được quyền sáng tạo gần như không giới hạn.

Trong khi với Advertising hay TVC giới hạn ràng buộc concept yêu cầu bởi Agencies. Editorial Food Styling chỉ có một yêu cầu duy nhất đó là tạo ra một bức hình món ăn đẹp, chất lượng hình ảnh đủ để in ấn tạp chí hay sách.

Dựa vào độ phức tạp của việc set up, có thể tạm chia công việc Food Styling của Food Stylist thành các dạng cơ bản sau:

• Món ăn đơn, trên nền đơn giản (nền trắng, nền màu, mặt bàn gỗ): Tập trung thể hiện món ăn, sắp xếp khoe độ tươi ngon hấp dẫn của nguyên liệu
• Món ăn đơn, trên nền đơn giản có sử dụng Props: Món ăn vẫn là chính, đạo cụ xung quanh được đặt thêm vào như dao, muỗng, đũa, hũ đựng gia vị hay rau củ quả trang trí bên cạnh
• Món ăn đơn, trong một khung cảnh (căn bếp, khu vườn…): Ngoài món ăn, cần truyền được cảm xúc từ không gian vào bức hình nhờ việc sắp xếp nền, sử dụng props, kết hợp với Photographer điều chỉnh ánh sáng chi tiết hơn như xuất hiện tia nắng, bóng cây…
• Món ăn đơn kèm các thao tác trên món ăn (động tác gắp đũa, múc nước dùng…) trên nền đơn giản hoặc trong một khung cảnh: Thông thường nên trên một nền đơn giản không quá cầu kỳ để người xem tập trung cảm nhận vào động tác thưởng thức món ăn.
• Nhiều món ăn trên nền đơn giản, Prop đơn giản: Xuất hiện nhiều món ăn, sắp xếp thêm một số chén gia vị, nước chấm hay muỗng đũa…Cần không gian lớn để setup, món chính ở gần, món phụ ở xa tạo cảm giác tự nhiên.
• Nhiều món ăn trong khung cảnh: Các món ăn đang chuẩn bị trong bếp, trên bàn tiệc, bữa cơm thân mật gia đình, hay không khí lễ hội… sử dụng và lựa chọn Prop cẩn thận hơn để tạo được không khí. Cần nhiều thời gian để chuẩn bị, lựa chọn và di chuyển mọi thứ xuất hiện trong khung hình, cần lên kế hoạch tỉ mỉ trước và phối hợp làm việc với nhiều người, đôi khi bạn mất cả ngày để chỉ làm ra được một tấm hình.
• Khác:
  • Food Styling các bước hướng dẫn nấu ăn, bước chuẩn bị nguyên vật liệu
  • Food Art

Theo tìm hiểu, hiện tại, Việt Nam chưa có trường lớp hay giáo trình nào đào tạo chính thức nghề Food Stylist. Vậy nên, nếu bạn muốn chọn Food Stylist như một nghề nghiệp cho mình thì một là bạn phải tự thân vận động, nghĩa là tự tìm tòi, mài mò qua sách báo nước ngoài; hai là đăng ký các khóa đào tạo ngắn hạn tại các trường ẩm thực để học và phát triển các kỹ năng cơ bản cần thiết. Tuy nhiên, phần lớn các Food Stylist ở Việt Nam hiện nay đều là các đầu bếp kiêm nhiệm.

Khi làm việc dưới sức nóng của đèn studio, thực phẩm sẽ nhanh hỏng và giảm chất lượng. Vì vậy, các Food Stylist nên biết những Tips nhỏ hữu ích sau:

• Thay sữa tươi thật bằng crem hoặc keo để đạt đủ độ sánh, bề mặt căng mịn và hấp dẫn hơn
• Dùng bông gòn tẩm nước và đặt trong lò vi sóng khoảng 5 phút để tạo hơi nước giả cho món ăn
• Bỏ hỗn hợp syrup trong ngăn đá tủ lạnh đến khi chụp mới mang ra sử dụng sẽ giúp tăng độ sánh
• Sử dụng nhíp nhỏ khi điều chỉnh các tiểu tiết trên bề mặt thực phẩm
• Cố định thực phẩm bằng kẹp, tăm,…
• Xịt thêm một ít nước lên bề mặt rau củ sẽ giúp chúng trông tươi ngon và bắt mắt
• Muốn chả giò lên hình đẹp thì phải chiên trắng hơn một chụt, để khi vớt ra chúng sẽ chuyển màu vàng là vừa
• Muốn ly rau má có màu xanh mát lạnh đẹp mắt khi lên hình, hãy pha loãng nó và đựng trong cái ly có khúc xạ ánh sáng tốt.
• Rượu vang thật khi chụp hình sẽ bị tối màu, vì vậy hãy pha màu với nước giả rượu vang để màu rượu được tươi hơn
• …

Theo ghi nhận, mức lương mà Food Stylist nhận được khá linh động, dao động ở mức thu nhập khá trong xã hội nếu bạn có công việc đều đặn. Cụ thể, một Food Stylist “đắt xô” ở Việt Nam sẽ có mức thu nhập dao động trong khoảng từ 15 – 17 triệu đồng/ tháng. Tuy nhiên, đây là công việc thời vụ nên không đều.

Hiện tại, nghề Food Stylist còn khá mới mẻ và không hẳn quá phát triển tại Việt Nam. Tuy nhiên, đây là một lĩnh vực dù nhỏ, không đông người theo đuổi nhưng đối thủ cạnh tranh mạnh, chủ yếu là những “ứng viên” từ các nước khác tới. Vì vậy, đây dự kiến sẽ là một ngành nghề khá Hot trong sự phát triển ngày càng cao của nhu cầu, công nghệ và sự hội nhập.

• Nghekhachsan.com. Food Stylist Là Gì? Tất Tần Tật 6 Điều Chưa Biết Về Food Stylist. Ngày đăng: 07/01/2020. Truy cập: 06/01/2021.
• Vietnam Food Stylist. Các dạng Food Styling ở Việt Nam. Ngày đăng: 11/09/2014. Truy cập:06/01/2021.
• Nguồn ảnh: Freepik

• Khám phá cơ hội việc làm theo lĩnh vực ngành nghề
• Top 10 kỹ năng quan trọng theo xu hướng nghề nghiệp tương lai
• Kỹ năng mềm giúp thúc đẩy sự nghiệp của bạn như thế nào?
• Khám phá ý tưởng nghề nghiệp của bạn
• Thay đổi nghề nghiệp khó hay dễ?
• Một người cố vấn có thể hỗ trợ cho sự nghiệp của bạn như thế nào?
• Chương trình thực tập và trải nghiệm làm việc ở các tổ chức quốc tế
• Bản tin việc làm tại Cần Thơ và khu vực ĐBSCL
• Việc làm tại Úc, New Zealand, Singapore...
• Các bước chuẩn bị hồ sơ việc làm chuyên nghiệp