Những năm học cấp hai, chúng tôi được tham gia một buổi học hướng nghiệp duy nhất. Đến năm cuối cấp ba, đứng trước một sự chuyển giao có ý nghĩa quyết định cuộc đời, số buổi hướng nghiệp được tăng lên hơn trước - hai buổi! Vào thời điểm đó, rất ít người trong số bạn bè đồng trang lứa xung quanh tôi có chút hình dung gì về chọn ngành, chọn nghề. Bạn trẻ nào cũng loay hoay, vô định: “Ngành Logistics này “hot”, nhiều người học nè, hay là mình cũng học?”, “Anh chị khóa trước học Y, Công An nghe oách ghê á. Hay là mình cũng chọn theo anh chị nhỉ?”, “Cha mẹ, mọi người nói học tiếng Anh sau này ra trường kiếm nhiều tiền nè, hay là mình học Ngôn ngữ Anh nhỉ?”, “Mình có nên học đại học không ta hay là học nghề nhỉ?”. Vô vàn những hồ nghi, thắc mắc khác cứ hiện lên trong đầu vậy mà khó có một bài viết tham khảo trên mạng nào có thể giải đáp đầy đủ hay một “người tư vấn” thân quen nào có thể giúp chúng tôi tìm ra hướng đi đúng đắn được.

Nhiều bạn may mắn biết rõ bản thân muốn làm gì, thích làm gì, muốn trở thành ai trong tương lai, có thể vạch ra cho mình một dự định cho tương lai ngay trước mắt. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn được như thế. Vậy nên khi đứng trước ngưỡng cửa đại học, nhiều người trong chúng tôi đã quyết định “học đại”!

Và rồi nếu may mắn, bạn sẽ tìm ra niềm yêu thích với ngành nghề bạn chọn. Nếu không, hoặc bạn có thể kiên nhẫn “cam chịu” cuộc sống 4 năm đại học không mấy hài lòng, hoặc đứt gánh giữa đường, dám từ bỏ để đi tìm một con đường khác.

Chúng ta không thể phủ nhận tầm quan trọng của hướng nghiệp. Hướng nghiệp càng sớm thì càng tốt. Nếu bạn không may đang phải loay hoay không biết mục tiêu của đời mình là gì, hãy thử cùng nhau tìm hiểu về Ikigai nhé!

Bản thân “ikigai” có nguồn gốc từ sự kết hợp của các từ tiếng Nhật “iki” nghĩa là “cuộc sống” và “gai” là “giá trị”. Ikigai là nghệ thuật tìm ra mục đích sống của bạn. Đó là lý do bạn tồn tại - “phá kén” vào mỗi buổi sáng và vượt qua những khoảng thời gian khó khăn, thử thách. Việc đặt tâm trí ở trạng thái Ikigai sẽ khơi dậy một tâm hồn luôn tìm kiếm. Sẽ không quá khó đâu. Bạn chỉ cần nghĩ về những gì khiến bạn hài lòng về nghề nghiệp cũng như có ý nghĩa đối với cuộc sống của bạn. 

Mong muốn của chúng ta không phải lúc nào cũng cố định. Nền kinh tế và thị trường việc làm luôn có xu hướng thay đổi chóng mặt. Khi mọi thứ thay đổi, bạn cũng cần phải thay đổi. Bạn nên có một câu thần chú lặp đi lặp lại hàng ngày và liên tục tự hỏi bản thân: “Tôi có đang sống một cuộc đời tôi muốn không? Tôi có đang làm công việc mà tôi thấy xứng đáng để dành thời gian và công sức của mình không?” Nếu bạn mất đi động lực và niềm đam mê hoặc ngành nghề bạn đang làm khiến bạn thấy không hạnh phúc, đã đến lúc bạn cần điều chỉnh lại Ikigai của mình.

Việc tìm ra Ikigai của bản thân mang lại một lợi ích đáng kinh ngạc. Khi bạn làm việc ở một lĩnh vực bạn thích, bạn sẽ thấy nó không “trông giống như” một công việc. Hãy liên tưởng đến một vận động viên tuyệt vời như cựu ngôi sao bóng rổ Michael Jordan. Khi anh ấy ra sân, bạn có thể cảm nhận được tình yêu mãnh liệt và niềm đam mê thể thao của anh ấy. Anh ấy luôn bị cuốn vào những gì anh ấy đang làm.

Điều này được biết đến với tên gọi “trạng thái dòng chảy." Bạn bị cuốn vào những gì bạn đang làm nên thời gian trôi qua nhanh chóng. Bạn đắm chìm trong công việc của mình đến nỗi mọi thứ khác đều bị lu mờ. Mọi sự cám dỗ ngoài kia đều không liên quan, không tồn tại với bạn, vì bạn đang tập trung tuyệt đối vào việc mình đang làm giống như tia laser vậy. Một khi bạn đã tìm ra được những công việc có thể tự động đặt bạn vào “trạng thái dòng chảy”, hãy cố gắng dồn sự tập trung về chúng.

Khi làm việc bạn yêu thích, hiệu suất sẽ được cải thiện theo cấp số nhân. Bạn làm việc nhiều giờ liền và chăm chỉ vì đó là điều bạn muốn làm. Các quản lý ở công ty nhìn ra động lực và sự nhiệt tình của bạn, họ sẽ đề xuất thăng chức và tăng lương để giữ chân bạn và điều này sẽ là nguồn năng lượng tuyệt vời, là động lực để bạn có thể phát triển xa hơn trên con đường sự nghiệp của mình. Giá trị đóng góp sẽ được lan toả tại chính nơi bạn đang làm việc, khi đó đồng nghiệp sẽ muốn cộng tác với bạn nhiều hơn trong công việc, các cấp trên trong công ty hiện tại sẽ luôn ưu tiên chọn bạn khi có cơ hội phù hợp cho những kế hoạch, chiến lược kinh doanh mới. Hơn thế nữa, khi bạn đã tạo ra những giá trị đóng góp nhất định và có uy tín trên thị trường lao động, nhà tuyển dụng cùng lĩnh vực sẽ liên hệ để thuyết phục bạn chuyển sang một công ty cạnh tranh với chính sách đãi ngộ thu hút. Qua đó sẽ giúp bạn hiểu rằng sự đánh giá cao và phần thưởng tuyên dương luôn truyền cảm hứng để bạn tiếp tục phát triển. Đây là một trong những lý do vì sao ta thường thấy những người giàu sẽ ngày càng giàu hơn. 

Điều tuyệt vời của ikigai là mỗi người đều có một ikigai hoàn toàn khác biệt. Bạn không giống ai và không ai giống bạn - Bạn là duy nhất. Bởi vì cuộc sống, giá trị và niềm tin của mỗi người là khác nhau, ikigai của mỗi người cũng vì thế mà khác nhau. Khi bạn tìm thấy và tích cực theo đuổi ikigai của mình, bạn sẽ thấy cuộc sống dịu dàng hơn rất nhiều.

Để có được hạnh phúc và sự hài lòng, bạn nên kết nối ikigai với những việc bạn làm hàng ngày.
Nhưng làm cách nào bạn có thể tìm ra ikigai của mình?

Hãy bắt đầu bằng việc vẽ lên giấy một biểu đồ với 4 vòng tròn đồng tâm. Lần lượt trong mỗi vòng tròn, hãy viết “những điều bạn thích làm”, “những điều bạn giỏi”, “điều mà mọi người đang cần” và thêm một chút tính thực tế bằng cách viết thêm “Công việc có thể kiếm giúp bạn sống”. Giao điểm của các vòng tròn đích thị là mục đích sống của bạn. 

Nếu đã tốt nghiệp đại học, bạn có thể kết nối ikigai của mình với các lĩnh vực thuộc chuyên ngành. Đối với sinh viên tốt nghiệp CNTT, danh sách có thể gồm khoa học dữ liệu, máy học, trí tuệ nhân tạo (AI), phát triển ứng dụng hay ngay cả giúp đỡ mọi người với vai trò nhân viên tư vấn ở quầy dịch vụ.

Một khi bạn đã xác định được ikigai của mình là gì, bạn có thể tận dụng nó để đặt mục tiêu nghề nghiệp và lập kế hoạch cho tương lai khi tìm việc làm hay phát triển sự nghiệp. Điều chỉnh ikigai theo vị trí bạn muốn hướng tới, người bạn muốn dành thời gian ở bên và việc bạn yêu thích. Nếu bạn mới bắt đầu sự nghiệp, hãy nghĩ về loại hình doanh nghiệp bạn thích, văn hóa nơi làm việc bạn muốn trở thành một phần trong đó và các công việc hàng ngày bạn muốn làm.

Việc tìm được một vị trí công việc và công ty luôn tạo cơ hội để phát huy ikigai của bạn sẽ giúp bạn mỗi ngày đi làm trong hứng khởi. Nếu bạn đang trong giai đoạn “rải CV”, điều này sẽ giúp bạn thấy rằng mình thực sự đam mê với vị trí đang ứng tuyển cũng như có thể giúp bạn ghi điểm trong buổi phỏng vấn.

Trong bối cảnh cả nước đang gồng mình chống lại đại dịch, hầu hết chúng ta đều phải làm việc, học tập tại nhà để góp một phần công sức chiến thắng đại dịch. Mặc dù đại dịch mang lại đêm đen, nhưng phía xa vẫn luôn có ánh sáng mặt trời, khi bạn đủ chăm chỉ. Một trong những hệ quả không mong muốn nhưng lại tích cực của dịch bệnh này là nó khiến mọi người có thời gian suy ngẫm lại công việc, nghề nghiệp và cuộc sống của họ. Hãy sử dụng khoảng thời gian này một cách khôn ngoan, tìm ra Ikigai của bản thân và sống một cuộc đời đáng sống nhất, bạn nhé!

• Jessica Hutchinson. "How to use Ikigai to plan your career." Ngày đăng: 26/08/2019. Truy cập 10/08/2021.
• Jack Kelly. "How To Find Your Own Personal ‘Ikigai’ To Get The Job You Love And Live Your Best Life." Ngày đăng: 27/01/2021. Truy cập 10/08/2021.
• Nguồn ảnh: Freepik

• Bản tin việc làm
• Thông tin việc làm
• Các chủ đề thịnh hành và thông tin độc quyền từ tờ HR Asia năm 2021
• Những câu hỏi tuyển dụng “cân não” của Apple
• Sự tử tế giúp ích cho sự nghiệp của bạn như thế nào?
• Cách quản lý sự thay đổi
• Một kỷ nguyên học tập mới trong một thế giới việc làm mới
• Mức đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT từ 01/7/2021
• Những trò chơi có thể làm thay đổi hành vi ứng xử
• Dịch vụ Pháp luật lao động tại Cần Thơ và khu vực ĐBSCL