Các nhân viên Gen Z bắt đầu sự nghiệp trong bối cảnh mô hình làm việc truyền thống bị gián đoạn với quy mô lớn chưa từng thấy. Theo lẽ tự nhiên, những kỳ vọng trong công việc dành cho Gen Z (đôi khi được ví von là những “zoomer”) đã xoay chiều so với các thế hệ trước.

Theo một nghiên cứu của Viện nghiên cứu ADP và People at Work 2021: Một góc nhìn về công dân toàn cầu Gen Z, một cách mà người lao động thế hệ này đang mở đường cho việc thay đổi kỳ vọng trong công việc ở Singapore là họ có xu hướng ít chọn công việc full-time hơn trong bối cảnh sự giám sát của chủ thuê lao động đang ngày một tăng. 

Như một dấu hiệu của sự thay đổi của văn hóa làm việc chung ở Singapore, chỉ có khoảng một nửa (54%) những nhân viên Gen Z (18-24 tuổi) so với mức trung bình cả nước là 76% chọn làm việc full-time theo truyền thống thay vì part-time hay hợp đồng.

Nghiên cứu cũng tiết lộ lý do vì sao Gen Z lại quan tâm đến công việc part-time hay hợp đồng, 1/3 (32%) người tham gia đã thể hiện mối quan tâm về an toàn chức nghiệp của việc làm truyền thống khi so sánh với công việc theo hợp đồng hoặc làm việc tự do. 1/4 (24%) người cho biết sự thay đổi trong các ưu tiên và nhu cầu cá nhân chính là nhân tố thúc đẩy.

Việc các nhân viên Gen Z ít muốn quay trở lại văn phòng hơn những nhân viên khác đang báo hiệu những thay đổi về môi trường làm việc. Chỉ hơn 1/4 (26%) nhân viên Gen Z muốn quay trở lại văn phòng hoàn toàn, trong khi có tới 36% ở độ tuổi 45-54 và 45% trên 55 tuổi chọn phương án này.

Những yếu tố này đã khiến Gen Z phá vỡ những kỳ vọng truyền thống, bao gồm mô hình làm việc 9-to-5 (hay 9-to-6) và văn phòng là địa điểm làm việc tập trung. Nguy cơ các nhân viên mới được tuyển không phù hợp với mô hình truyền thống có là điều đáng lo ngại với những nhà lãnh đạo nhân sự không?

Câu trả lời có thể là không, vì những nhân viên trẻ nhất thuộc Gen Z được ví như “dân digital” và mọi người kỳ vọng họ sẽ có ít rào cản hơn khi chuyển sang làm việc từ xa. Việc người lao động Singapore làm việc trung bình thêm 9,4 giờ/tuần không lương (7,3 giờ trước dịch) và 31% làm việc hơn 10 giờ/tuần ngoài giờ không lương (tăng 19% so với trước dịch) là dấu hiệu cho thấy người lao động đang thích ứng và dành khoảng thời gian cần thiết để an toàn và thành công.

Peter Hadley - Chủ tịch ADP khu vực Châu Á Thái Bình Dương lưu ý: “Mô hình 9-to-5 đã trải qua một khoảng thời gian gián đoạn rất dài. Người lao động giờ đây thường xuyên phải tính số tiền mà họ đã làm ngoài giờ không được trả lương mỗi tuần. Nhiều người sẽ cố gắng nhiều hơn nữa vì lo ngại về sự đảm bảo công ăn việc làm, để bù đắp khi đồng nghiệp bị mất việc.”

Khi người lao động phải làm thêm những giờ không lương đó, Gen Z lại đang ưu tiên làm việc theo điều kiện của riêng mình, tìm kiếm sự linh hoạt và chuyển hướng quan tâm đến những lựa chọn ngoài công việc full-time truyền thống. 1/4 (26%) người tham gia thuộc Gen Z ở Singapore cho biết những thay đổi trong các ưu tiên cá nhân của họ là lý do khiến họ ngày càng quan tâm đến những công việc ngắn hạn/hợp đồng.

Việc ưu tiên tính linh hoạt sẽ phá vỡ vai trò vốn có của văn phòng - được xem là nơi mà mọi công việc diễn ra. Số hóa ngày càng phát triển ở nhiều ngành, nghề cũng đã tác động đến “thời điểm” hoàn thành công việc. Với kỳ vọng của người sử dụng lao động về năng suất làm việc luôn ở mức cao nhất, Gen Z đang làm việc hiệu quả tại cả thời điểm và địa điểm phù hợp với những ưu tiên khác của họ.

Các công ty vẫn tập trung vào những biện pháp đo lường năng suất truyền thống khi có tới 54% người sử dụng lao động đang giám sát việc chấm công và sự có mặt của nhân viên chặt chẽ hơn bao giờ hết mặc dù đã thỏa thuận sẽ làm việc linh hoạt. 46% nhân viên cảm thấy “bị đánh giá” khi áp dụng phương pháp này.

Ông cho biêt: “Tham gia lực lượng lao động trong những điều kiện này, không có gì đáng ngạc nhiên khi Gen Z ưu tiên sự linh hoạt và có thể làm việc theo điều kiện của riêng mình càng nhiều càng tốt. Những người đang xem xét mô hình làm việc kết hợp (hybrid working model) sau dịch (cả người sử dụng lao động và người lao động) không nên chỉ đơn giản cho rằng nó đảm bảo là phương án tốt nhất. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là sự linh hoạt về địa điểm làm việc hiệu quả sẽ nằm ngoài tầm với.”

Trong khi Gen Z đang phá vỡ một số quy tắc, chỉ 20% trả lời rằng ngay khi họ bắt đầu sự nghiệp, đại dịch không gây ra bất kỳ tác động liên quan đến nghề nghiệp nào. Đồng thời, họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các nhà lãnh đạo đã làm việc với họ về cơ cấu tổ chức để giúp giảm bớt những tác động tiêu cực.

Ông kết luận: “Vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh mức độ mà làm việc tại nhà sẽ vẫn tuân thủ quy tắc trong suốt tuần hoặc một phần trong tuần, và điều đó có thể có ý nghĩa gì đối với năng suất, xây dựng đội ngũ, phát triển nhân viên và thăng tiến trong sự nghiệp cũng như các yêu cầu về không gian văn phòng . Đặc biệt là đối với những người lao động trẻ - những người sẽ vạch ra tương lai cho lực lượng lao động của chúng ta cần có sự trao đổi hai chiều về nhu cầu riêng của họ với người sử dụng lao động để tìm ra giải pháp tốt nhất trong tương lai.”

Lược dịch bởi CanThoWork.

• HRM Asia Newsroom. "People at Work 2021: Will Gen Z workers break the 9-to-6 workday?." Ngày đăng: 05/07/2021. Truy cập: 08/09/2021.
• Nguồn ảnh: Freepik

• Bản tin việc làm
• Thông tin việc làm
• Các chủ đề thịnh hành và thông tin độc quyền từ tờ HR Asia năm 2021
• Những câu hỏi tuyển dụng “cân não” của Apple
• Sự tử tế giúp ích cho sự nghiệp của bạn như thế nào?
• Cách quản lý sự thay đổi
• Một kỷ nguyên học tập mới trong một thế giới việc làm mới
• Mức đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT từ 01/7/2021
• Những trò chơi có thể làm thay đổi hành vi ứng xử
• Dịch vụ Pháp luật lao động tại Cần Thơ và khu vực ĐBSCL